Wat staat er op een fles

Wat staat er zoal op een fles?

INHOUD

Identificatie:

– Cognac-aanduiding
– Merknaam
– Logo of embleem
– Extra toegevoegde naam
– Adres van de producent
– Naam van distributeur of importeur
– Adres van de verkoper
– Barcodes

Beschrijving van de inhoud:

– Cru
– Appellation Controlée
– Fine
– Early Landed
– Französisches Erzeugnis
– Ausländisches Erzeugnis
– Leeftijdsaanduidingen
– Inhoud
– e-teken (Estimated sign)
– Standard drink en UK unit of alcohol
– Alcohol percentage

Erkenningen:

– Medailles
– Koninklijke of Keizerlijke vergunningen

Accijns:

– Cotisation Sécurité Social symbool
– Accijns symbolen
– Papieren verzegelingen
– Ecotax symbolen
– echantillon gratuit

Waarschuwingen en informatiesymbolen:

– Federal law statement on reuse of bottles
– Government Warning
– Zwangerschaps pictogram
– Recycling symbool (Möbius loop)
– Tidyman symbool
– Het Tidyman voor glas symbool
– Groene punt symbool
– Rijden en alcohol

Appendix: milliliters, fluid ounces en meer

Cognac-aanduiding

Het is verplicht om ‘cognac’ op het label te vermelden. Als dat er niet op staat, dan kun je er wel zeker van zijn dat er geen echte cognac in zit. Er bestaan uitzonderingen, maar dat zijn altijd zeer oude flessen van ver vóór de Tweede Wereldoorlog. Op deze flessen kan soms alleen de merknaam staan of ‘brandy’ in plaats van ‘cognac’. Maar verder zijn alle flessen waar brandy op staat – en dus zeker alle jongere flessen – geen echte cognac.

Merknaam

De merknaam is altijd op het etiket te vinden. De merknaam is niet per se hetzelfde als de naam van de producent. Soms wordt de naam van de producent in het geheel niet vermeld, bijvoorbeeld voor sommige supermarktketens die cognac onder hun eigen naam op de markt willen brengen.

Logo of embleem

Bijna ieder merk heeft wel zijn eigen logo of embleem. Dat kan zijn in de manier waarop de naam wordt geschreven, maar het kan ook een afbeelding zijn van iets karakteristieks dat met het merk verbonden is. Het dient als blikvanger zodat de koper de flessen van zijn favoriete merk makkelijk kan herkennen. Het kan bijvoorbeeld de afeelding van het huis zijn, van een persoon, een wapenschild of een of andere allegorische voorstelling.

Extra toegevoegde naam

Soms vinden producenten een fles bijzonder genoeg om hem een eigen naam mee te geven. Dat kunnen namen van familieleden zijn, verre grootouders of juist namen van hun kinderen, maar het kunnen ook heel poëtische of romantische namen zijn of verwijzingen naar het embleem.

Adres van de producent

Het is gebruikelijk om de naam en het adres van de producent op het etiket te vermelden, maar het is niet verplicht. Je vindt deze informatie vaak onderaan op het label, maar soms ook op de achterkant. Heel vaak alleen een postcode en plaatsnaam.

Naam van distributeur of importeur

Flessen kunnen in zulke grote aantallen door bedrijven worden geimporteerd, dat deze bedrijven het interessant beginnen te vinden om hun eigen naam en adres op de fles vermeld te hebben. Soms zijn deze bedrijven ook de verkoper, maar dat hoeft niet. Als informatie kan worden toegevoegd wat hun functie is, bijvoorbeeld ‘importeur’ of ‘bottelaar’.
In Zuid Afrika is naam van de importeur vaak gecodeerd: een B gevolgd door 3 cijfers. (bijvoorbeeld B421).

De verkoper en zijn adres

Vergelijkbaar als hierboven. Ook een persoon of bedrijf binnen het distributie-netwerk.

Barcodes

Vanaf ongeveer 1980 werden barcodes in snel tempo ingevoerd. Ten behoeve van een snelle herkenbaarheid van naam, prijs en categorie bij het aankoopproces en voorraadbeheer.

Cru

De cru geeft aan uit welke regio de cognac komt. Er zijn zes verschillende cru’s en elke cru komt overeen met een bepaalde kwaliteit. In volgorde van kwaliteit zijn het: grande champagne, petite champagne, borderies, fins bois, bons bois en bois ordinaires. Als er een ‘cru’ wordt aangegeven op de fles, dan wil dat ook zeggen dat 100% van de cognac in de fles uit die cru komt. Het tegenovergestelde van een ‘cru’ is ‘blend’. Een blend wordt gemaakt van meerdere cru’s.
Noemenswaardig is nog de term ‘fine champagne’. Dit is niet echt een cru, maar het geeft aan dat de cognac uit alleen maar grande champagne en petite champagne is gemaakt, en minstens uit 50% grande champagne. Deze term moet niet worden verward met ‘fine cognac’, wat niets anders wil zeggen dan dat het ‘goede cognac’ betreft; voor wat het waard is.

Appellation controlée

Appellation Controlée is een verklaring die garandeert dat de cognac in de aangegeven regio is geproduceerd. Op een fles kun je ‘Appellation Cognac Controlée’ aaantreffen, maar dit kan ook in combinatie met de cru: ‘Appellation Fins Bois Controlée’. Er is één uitzondering: de laatste cru (bois ordinaires) heeft niet het recht op de appellation controlée. ‘Fine champagne’ aan de andere kant heeft dit recht wel.

Fine

Het bijvoeglijke naamwoord ‘Fine’ kan in combinatie met het woord cognac voorkomen, in combinatie met een cru-naam of in combinatie met het woord champagne. De eerst genoemde mogelijkheid heeft geen andere betekenis dan te zeggen dat het om ‘goede’ cognac gaat. In combinatie met een cru-naam krijgt het de betekenis dat het 1o0% cognac uit die cru is. In combinatie met ‘champagne’ garandeert het dat minstens 50% uit grande champagne komt en de rest uit petite champagne.

Early landed

Lange tijd bestond de gewoonte om cognacs al enkele maanden na de distillatie naar Engeland te verschepen. Daar werden ze dan voor meerdere decennia in vochtige kelders in de nabijheid van de kust opgeslagen om te rijpen. Deze cognacs werden ‘early landed’ genoemd. Sinds een aantal jaren is dit inmiddels door de Franse overheid verboden. Om cognac genoemd te mogen worden, moeten de cognacs ook verplicht in de regio van afkomst worden opgeslagen.

Französisches Erzeugnis

Officiële verklaring dat het product in Frankrijk is geproduceerd. Gebruikt op flessen voor de Duitse markt.

Ausländisches Erzeugnis

Officiële verklaring dat het product in het buitenland is geproduceerd. Dit werd vanzelfsprekend alleen gebruikt op flessen die voor het buitenland, en dan met name Oostenrijk, werden gemaakt.

Leeftijdsaanduidingen

Een leeftijdsaanduiding is niet verplicht. Een leeftijdsaanduiding verschaft informatie over het aantal jaar dat cognac in een houten vat opgeslagen heeft gelegen om te rijpen, voordat hij werd gebottled. Een aantal aanduidingen worden door het BNIC (Bureau National Interprofessionel de Cognac) gecontroleerd, zodat er een garantie is voor de koper dat de cognac minimaal de aangegeven leeftijd heeft. Deze aanduidingen zijn: VS, VSOP, Napoléon en XO.
Als er geen leeftijdsaanduiding op de fles staat, ga er dan maar vanuit dat het een jonge cognac betreft, niet ouder dan VS.
Andere aanduidingen worden niet door het BNIC gecontroleerd. Er bestaan er vele, ruim meer dan honderd. Een aantal die je nogal eens tegenkomt zijn: ‘de luxe’, ‘spécial’, ‘supérieur’, ‘vieille’, ‘vieille réserve’, ‘réserve de la famille’, ‘héritage’, ‘hors d’age’. Ze komen allemaal overeen met één van de officiële aanduidingen als minimum, maar vaak wil de producent er mee aangeven dat ze beduidend ouder zijn dan dat minimum. Je moet hier wel het woord van de producent geloven, want er is geen officiële controle op.

Klik hier voor een compleet overzicht van alle leeftijdsaanduidingen.

Inhoud

Het is tegenwoordig verplicht om de inhoud van een fles te vermelden. Dat kan in milliliter, centiliter of liter. Soms staat het niet op de fles, maar op de verpakking. Op oudere flessen die voor het buitenland bestemd waren, kun je fluid ounces, quarts of pints aantreffen, hetzij in Imperial (UK) dan wel in US eenheden. Meer hierover staat onderaan de pagina in een aparte paragraaf.

E-teken (estimated sign)

Het e-teken bestaat uit de letter ‘e’, precies volgens een typografische standaard afgedrukt zoals hiernaast staat afgebeeld:
Het garandeert dat de inhoud van de fles voldoet aan de afgesproken criteria, met name natuurlijk dat de inhoud in elk geval niet minder is dan staat aangegeven. Het is ingevoerd middels een EU-richtlijn van 1976.

Standard Drink

Maateenheid die in de tachtiger jaren werd ontwikkeld. In een aantal landen is verplicht op de fles te vermelden hoeveel standaard eenheden er in zit. Op deze wijze zou het makkelijker zijn om de alcoholconsumptie voor een persoon bij te houden. Een probleem is dat de standard drink per land verschillend is gedefinieerd en een nog groter probleem is dat de glazen die voor een drank worden gebruikt veelal afwijken van de standaard maat.

In Engeland werd ‘standard drink’ gebruikt tussen 1984 en 1987 in de “UK guidelines for ‘safe limits’ for drinking”. Deze werd in de guidelines in 1987 vervangen door units of alcohol, waarbij 1 unit of alcohol gelijk is aan 10 milliliter (of 8 gram) pure alcohol. Op flessen kun je een pictogram aantreffen met het totale aantal alcohol eenheden dat in de fles zit.

Alcohol percentage

Het alcohol percentage moet ook altijd verplicht op de fles worden aangegeven. Voor cognac is dat altijd minimaal 40%, op enkele uitzonderingen waar apart vergunning voor is verleend. Het alcohol percentage moet worden aangegeven in volumeprocent (in het Engels zie je vaak alcohol by volume; %alc/vol; of iets vergelijkbaars), de verhouding van het volume alcohol ten opzichte van het totale volume bij een temperatuur van 20 graden Celsius. Op oudere flessen kun je nog Gay-Lussac aantreffen of Proof in plaats van volumeprocent.
Gay-Lussac is ruwweg gelijk aan volumeprocent, alleen gemeten bij een andere temperatuur (15 graden).
In de USA is 1 Proof gelijk aan een 1/2 volumeprocent. Dus 80° proof is gelijk aan 40%vol.
In de UK is 1 Proof gelijk aan 7/4 volumeprocent. Dus 70° proof is daar gelijk aan 40°vol.

Heel soms zie je de afkorting U.P. staan (under proof). Dit staat voor Imperial Proof. 30 UP is gelijk aan 40%. Een hoger UP betekent een lager percentage.

Medailles

Jaarlijks worden er op meerdere plaatsen ter wereld wedstrijden gehouden, waar cognacproducenten aan meedoen. Zij brengen hun flessen in om deze te laten ‘strijden’ tegen de concurrentie. Hieraan zijn prijzen verbonden, meestal bronzen, zilveren of gouden medailles. Deze medailles worden dan vaak weer afgebeeld, rechtstreeks op het label of soms met behulp van een aparte sticker.

Koninklijke of Keizerlijke vergunningen

Sommige producenten zijn het geluk ten deel gevallen om een koninklijke of keizerlijke vergunning te krijgen, wat inhield dat ze hun producten aan het hof mochten leveren. Het is een erkenning door de koninklijke of keizerlijke familie voor de uitzonderlijke kwaliteit van hun producten. Met deze erkenning verwierven zij ook het recht om de koninklijke of keizerlijke wapenen op hun producten af te beelden.

Cotisation Securité Social symbool

Het cotisation symbool werd tussen 1984 en 2000 gebruikt. Hiermee wordt aangegeven dat belasting was afgedragen door de producent om de gezondheidsrisico’s tegen te gaan die verbonden zijn aan het overmatig gebruik van hun producten. Het is ook bekend onder de naam ‘vignette sécurité sociale’ (VSS).

Accijns symbolen

Er bestaan vele teksten en symbolen betreffende accijnzen, onder andere:

HKDNP = Hong Kong Duty Not Paid.
Malaysian Duty Not Paid
Duty Free – Philippines
China Duty Not Paid
Singapore Duty Not Paid
Duty Free Sales Only

In Italië werden kleine metalen medaillons gebruikt in de periode van 1930 tot 1959:

Ze werden met een touwtje aan de nek bevestigd.

Meer hierover op de pagina ‘Hoe oud is mijn fles’.

Links staat een zegel dat vanaf 2006 in de UK wordt gebruikt.

Papieren zegels

Papieren zegels op capsules worden gebruikt om frauduleuze handelingen en geknoei met flessen te voorkomen en om de echtheid van de producten te garanderen.
Daarnaast werden ook veel belasting-stempels gebruikt.

Papieren zegels zijn ongeveer vanaf 1959 in Italië in gebruik. In Amerika zijn ze er in 1934 mee begonnen en rond 1985 mee gestopt. Wanneer er een datum op staat dan is dat de distillatie-datum. De inhoud kan pas vele jaren later gebotteld zijn.

Meer hierover op de pagina ‘Hoe oud is mijn fles‘.

Ecotax symbolen

Recyclingsymbool dat aangeeft dat de verpakking onderhevig is aan ecotax.

Recyclingsymbool dat aangeeft dat de verpakking vrijgesteld is van ecotax.

Ik weet niet precies wanneer deze symbolen in gebruik waren, maar ik heb ze gezien op flessen uit 1970.

Échantillon gratuit

Vertaling: gratis monster. Gewoonlijk afgedrukt op het etiket van een miniatuur flesje dat gemaakt was om weg te geven en zo het publiek ermee bekend te maken.
Soms staat er ‘echantillon gratuit V.R.P.’ V.R.P. staat voor voyageur, représentant, placier. Het betekent dus dat het gratis monsterflesje gemaakt is om weggegeven te worden door een personen die van beroep vertegenwoordiger zijn.

Federal Law statement

Federal Law Forbids Sale or Reuse of this Bottle. Deze zin was verplicht op alcoholhoudende flessen van 1934 tot 1964 en werd in reliëf-letters op het glas aangebracht.

Government warning

De volgende zin is vanaf 1989 verplicht op flessen met alcoholhoudende drank in de Verenigde Staten.
GOVERNMENT WARNING:
(1) According to the Surgeon General, women should not drink alcoholic beverages during pregnancy because of the risk of birth defects. (2) Consumption of alcoholic beverages impairs your ability to drive a car or operate machinery, and may cause health problems.

Zwangerschaps pictogram

Waarschuwt zwangeren om dit product niet te consumeren (vanaf 2006).

Recycling symbool

Dit symbool ontstond na 1994. Er zijn meerdere variaties van, maar het meest gebruikt is de ‘Möbius loop’.
Het wil niet veel meer zeggen dan dat het mogelijk is om het product te recyclen. (het symbool werd voor het eerst ontworpen in 1970 voor ‘World Earth Day’).

Tidyman symbool

Dit pictogram moet als uitnodiging dienen tot openbare netheid, dus om het lege product fatsoenlijk weg te gooien; zoals het een goed burger betaamt. Al in de 1950s bedacht in de US, in 1969 geïntroduceerd in de UK.

Tidyman glass symbol

Dient als vriendelijke aanmaning om het glas in de glascontainer te gooien.

Groene punt symbool

Als dit symbool op de fles staat wil dat zeggen dat de producent een financiële bijdrage heeft geleverd aan het recycling proces. Bedacht in Duitsland in het begin van de 1990s.

Rijden en alcohol

Te zien op flessen vanaf ongeveer 2020.

Appendix: milliliter, fluid ounces en meer

De inhoud van een fles wordt gewoonlijk in milliliter (ml), centiliter (cl) or Liter (L) aangegeven, maar je kan ook andere maateenheden tegenkomen: fluid ounce, pint, quart en gallon. Ongelukkigerwijs hebben deze in de USA en de UK een verschillende waarde.

UK
1 fluid ounce (floz.) is gelijk aan 2.84cl en wordt ook imperial fluid ounce genoemd om het te onderscheiden van de US fluid ounce. 1 fl.oz. is 1/20e van een pint of imperial pint.
1 pint is 56.83cl en twee pints is gelijk aan 1 quart ofwel imperial quart. Dus 1 quart is 113.65cl (afgerond naar 114).
1 Gallon is gelijk aan 160 fluid ounces, wat neerkomt op 4.55L. Dus 1 Gallon is gelijk aan 8 pints of aan 4 quarts.

1 Gallon = 4.55L
1 Quart = 1.14L
1 Pint = 56.8 cl
1 Fluid Ounce = 2.84cl

US
1 fluid ounce (floz.) is gelijk aan 2.95735296875cl (afgerond: 2.96cl) en wordt ook wel US fluid ounce genoemd om het te onderscheiden van de imperial fluid ounce in de UK. 1 fl.oz. is 1/16e pint of US pint.
1 pint is 47.3176473cl en two pints is gelijk aan 1 quart or US quart. Dus 1 quart is 94.6352946cl (afgerond naar 94.6 of 95cl).
1 Gallon is gelijk aan 128 fluid ounces, wat neerkomt op 3.78L. Dus 1 Gallon is gelijk aan 8 pints of aan 4 quarts.

1 Gallon = 3.78L
1 Quart = 0.95L
1 Pint = 47.3 cl
1 Fluid Ounce = 2.96cl

Canada

De Canadese imperial quart is ongeveer 20% meer dan de US quart, dus 1.14L. Maar daar delen ze de imperial quart op in 40 fluid ounces. Dus een fluid ounce in Canada is 2,85cl. Deze maten kom je nogal eens tegen op flessen.