Welk glas voor cognac en hoe drink je het
Welke cognac glazen zijn het meest geschikt om van je kostbare cognac te genieten?
Er zijn drie typen glazen die het meest worden gebruikt, alle drie met een steel. Het grote en het kleine ballonglas en het tulpglas. De eerste twee hebben een korte steel, de laatste vaak een wat langere. Het tulpglas is veel minder wijd.
Het grote ballonglas springt het meest in het oog vanwege zijn omvang. Het kleine ballonglas is waarschijnlijk wel het meest gebruikte. Het tulpglas, ook wel proefglaasje of in het Engels nosing glass genoemd, wordt door de Franse cognacproducenten zelf gebruikt én door de kenners.
Het grote ballonglas is gewoonlijk hoger dan 12 cm en heeft een inhoud van zo’n 20cl tot soms wel 85cl (en soms zelfs nog meer). Vanwege de grootte komt de cognac met een groot deel van het oppervlak in aanraking en wordt er ook een relatief groot deel aan de lucht blootgesteld, waardoor heerlijke aroma’s gemakkelijk vrijkomen. De bovenkant van het glas is smal waardoor de aroma’s toch nog even worden tegengehouden om er beter en langer van te genieten.
Maar dit grote oppervlak heeft ook een nadeel. Kenners vinden dat de verdamping te snel gaat en dat de smaak daar onder te lijden heeft.
Het laten vrijkomen van aroma’s kan overigens nog worden versneld door het glas boven een vlam te verwarmen. Maar hierdoor verdwijnen een aantal subtiele en vluchtige smaakstoffen al voordat iemand er goed van heeft kunnen genieten.
Het kleine ballonglas is kleiner dan bovengenoemd glas, maar heeft ook een ronde buik en een toelopende rand. De inhoud is gewoonlijk niet groter dan 15cl met een hoogte van zo’n 10cm.
Decennia lang is dit het meest gebruikte glas geweest voor cognacs (en voor brandy’s). Het oppervlak dat in aanraking komt met de lucht is een stuk kleiner, waardoor de verhouding van inhoud en oppervlakte veel gunstiger uitvalt en de aroma’s veel geleidelijker uit de eau-de-vie opstijgen. Het is een glas dat prettig aanvoelt wanneer je het in je handpalm houdt om de cognac rond te wentelen in het glas. Dat is tegelijk de beste methode om de cognac te warmen als dat nodig is.
Het tulpglas is veel minder wijd en heeft ook niet zo’n grote inhoud. Het glas kan nog redelijk hoog zijn, tot zo’n 18cm, maar kan ook veel lager zijn. De inhoud varieert van 10 tot 18.5cl.
Bij dit glas is de verhouding van inhoud tot oppervlakte nog beter. Onder is het glas wijd, naar boven toe wordt het eerst smaller en bij de rand weer wat wijder. Dit is de optimale vorm om er voor te zorgen dat de aroma’s niet te snel uit het glas verdwijnen. De wijdere opening zorgt er vervolgens dat ze toch weer gemakkelijk naar de neus kunnen opstijgen.
Wanneer het niet lukt om een tulp glas te vinden dan kun je overwegen om in de plaats daar van een copita of sherryglas te nemen, wat een goed alternatief is.
Een enkeling maakt nog onderscheid tussen een glas voor een VSOP cognac en een voor een XO cognac. Het VSOP glas is dan wat kleiner, 16cl, het XO glas is 17cl groot. Wat ik daar van vind? Wel, op de eerste plaats drink ik gewoonlijk geen VSOP kwaliteit en op de tweede plaats denk ik dat het slechts bedoeld is om je nog wat geld afhandig te maken.
Naast de drie meest voorkomende glazen zijn er nog wel andere vormen in omloop, zoals de volgende paar glazen:
Hoe drink je cognac zodat je er het meest van kan genieten
Schenk slechts een geringe hoeveelheid in, 2 tot 4 cl is voldoende. Als de cognac nog niet de juiste temperatuur heeft kun je hem in je handpalm nemen om warm te worden. Zorg er voor dat er geen vingerafdrukken op het glas komen. Vang de eerste geuren op, maar van een afstand. Daarna kan je het glas licht walsen, maar zeker niet te hard of te veel om de geuren niet allemaal te snel te laten vrijkomen. Zonder met je neus helemaal in het glas te zakken, kun je nu van wat dichterbij ruiken. Daarna neem je je eerste slokje, maar zonder er meteen lucht langs te zuigen.
Als je te hard walst en dan met je neus diep in het glas gaat, dan worden de geur-receptoren in je neus verdoofd en nemen ze niet meer de fijne nuances waar.
Als je meer smaaknuances in je cognac wilt ontdekken, kun je inderdaad proberen de cognac in je mond wat te oxygeneren door er lucht langs te zuigen. Vraag je af waar de smaken en geuren je aan doen denken. Rood of geel fruit? Noten? Bloemen? Of misschien zelfs hout of leersmaken? Ik probeer meestal verschillende fruitsoorten, noten en andere smaken te visualiseren bij het proeven. Proef of ruik ik peer? Banaan? Rode bessen? Amandelen? Vanille? Viooltjes? Geraniums? Chocola? Leer? Cederhout? En zo verder.
Goedemorgen ik heb geleerd bij het inschenken van een armagnac coqnac of calvados;Het gekozen ballonglas of kleine variant. Dez op zijn kant te leggen in dan in te schenken totdat het niveaux bijma de rand raakt. Zo heb je altijd de juiste hoeveelheid per type glas. Klopt dit hoort dit zo of wie herkent dit.
Ja, ik ken dat wel, maar dat is een meer een grapje dat in de 70er jaren opgeld deed. Er bestaat echter geen voorschrift hoeveel cognac, armagnac, grappa, calvados of wat dan ook je precies moet inschenken. Je kunt kleine glaasjes van 2cl schenken of wat ruimere van 4cl en natuurlijk alles wat daar tussen zit.
Maar echte cognac-liefhebbers gebruiken zeker geen ballonglazen meer.
Dank je Ton voor je reactie.Reden dat ik de vraag stelde is dat er gisteravond in een restaurant wel een heel zielig klein beetje Calvados “2003?” (een goed jaar volgens de chef?)
in een groot ballonglas werd ingeschonken. Ik ben toen toch zo vrij geweest om er voor €9,50 per glas toch wat van te zeggen. Waarna het hersteld werd. Maar ik heb geen idee of ikzelf terecht heb gereageerd. Uiteraard heeft verder niemand van de aanwezigen er iets van gemerkt. Groet Sjoerd.
In sommige restaurants, en niet de minsten, staat bij de cognacprijzen ook het aantal cl vermeld. Bijvoorbeeld: Martell Cordon Blue 2cl €12,- 4cl €20,- Remy Martin Louis XIII 2cl €40,- 4cl €75,-. Dat voorkomt dit soort probleempjes.
Hoi Ton,
Ik lees in het artikel over de verschillende cognac glazen dat jij geen VSOP kwaliteit drinkt.
Je hebt mij erg nieuwsgierig gemaakt watt je wel drinkt.
Wil je delen wat daar de reden van is en wat jou voorkeurs cognac is en waarom (kwaliteit en merk)
Ik ben erg benieuwd
Alvast bedankt
Paul
Hallo Paul,
Persoonlijk vind ik cognac pas echt interessant worden als hij wat langer heeft kunnen rijpen in houten vaten. Het liefst meer dan 40-50 jaar, maar in elk geval meer dan 20 jaar.
Als je in het menu zoekt op kwaliteit en daarna op ‘hout en zijn geheimen’ en ‘smaken en aroma’s dan kom je wat meer te weten over de ontwikkeling die cognac doormaakt in de loop van het rijpingsproces.
Wat de merken betreft, het meest interessant vind ik persoonlijk de cognacs van bouilleurs de cru, de kleinere cognacproducenten die cognac maken van de druiven uit hun eigen wijngaard. Daar valt heel veel te ontdekken en iedereen heeft zijn persoonlijke smaakvoorkeuren, dus als ik er enkele noem, doe ik meteen een hoop anderen te kort. Maar goed ik noem er toch een paar:
Fillioux, Ragnaud-Sabourin, Beaulon, Giraud, Painturaud, Pasquet.
Of wat middelgrote huizen die hun eau-de-vie van andere cognacproducenten betrekken, maar ze vervolgens wel zelf laten rijpen: Bache-Gabrielsen, Audry, Delamain, Prunier, Hine, Frapin.
Terechte vraag! Als de cognac al de juiste temperatuur heeft, dan is het overbodig om het glas in je handpalm te nemen. Dan doe je dat ook liever niet, zodat het glas schoon blijft.
Maar als de cognac te koud is, dan verwarm je hem in je handpalm. Liefst op zo’n manier dat er geen vingerafdrukken op het glas komen.
Ik zal de tekst hierop aanpassen.
Aha, duidelijk. Dan deed ik het toch op de goede manier.
OK, stomme vraag misschien. Je schrijft dat je het glas eerst een paar minuten moet verwarmen in je hand vooraleer je tot proeven overgaat, maar waarom staan dan in verschillende boeken over cognac de keldermeersters, blenders etc met een glaasje in de hand dat ze bij de voet van het glas vast houden en niet in de handpalm?